مەڕاسیموو ڕێزنیای و قەد٘رگێرتەی جە یەرە هونەرمەندوو هەورامانی

هه‌ورامان هانه‌به‌رچه‌م

مەڕاسیموو ڕێزنیای و قەد٘رگێرتەی جە یەرە هونەرمەندوو هەورامانی

بە پاو هەواڵوو جەهاد هەورامی پەی 'هه‌ورامان هانه‌به‌رچه‌م'ی مەڕاسیموو ڕێزنیای و قەد٘رگێرتەی جە یەرە هونەرمەندوو هەورامانی جە لاو ئەنجومەن فەرهەنگی ئەدەبی

ئارۆ 21/6/2018 جە شارۆچکەو خورماڵی مەڕاسیمێوە ساز کریا پەی ڕێزنیای جە یەرێ هونەرمەندوو گەورەو هەورامانی(موحەممەدحسەین کەیمنەیی - جەمیل نەوسودی -عەتا زەڵمی)

هه‌ورامان هانه‌به‌رچه‌م



طبقه بندی: فرهنگی و هنری، اجتماعی، ادبیات/شعر، تاریخ، اخبار، زوانی هه‌ورامی، جفرافیا، شهرها و روستاهای هورامان، موحەممەدحسەین کەیمنەیی، جه‌هاد هه‌ورامی،
برچسب ها:هه‌ورامان‌هانه‌به‌رچه‌م-کتابخانه‌هورامان،یانه‌وکتێبووهه‌ورامانی-هه‌ورامان-هۆرامان-اورامان-اورامانات-دزآور(زاوه‌ر)-لهون-نوسود-تخت-ژاورود-پاوه-نودشه (نۆتشه)زرده-پریان-رێژاو(ریجاب)-شریف‌آباد-زاغه-کندوله-ته‌وێڵێ-بیاره-ساور-نودیجه-هه‌ڵه‌بجه-خۆرماڵ-مریوان-سروآباد-کرمانشاه-کردستان-دالانی-چهارقلعه‌عبدالملکی(زاغمرز-زینوند-حسین‌آباد-امیرآباد)هورامی های شمال ایران)عکس -شبک(شه‌به‌ک)-سنجار-کاکه‌یی-یارسان-ساور-نودیجه-زازا-زازاکی-قلعه قروه-چورژی-هومایون موحه‌ممه‌دنژاد،سه‌فه‌ره‌کێ گالیوێری،وه‌سیه‌ت په‌ی مه‌زهه‌ری،یانەوخەما،مەڕاسیموو ڕێزنیای و قەد٘رگێرتەی جە یەرە هونەرمەندوو هەورامانی،
نوشته شده در تاریخ چهارشنبه 20 تیر 1397 توسط همایون محمدنژاد
نظرات
هفتادوچهارمین شماره‌ی، هفته‌نامە ئاوات ، منتشرشد( شوماره‌و۷٤حه‌فته‌نامەو "ئاوات"ی وه‌ڵا کریاوه)



هفتادوچهارمین شماره‌ی، هفته‌نامە ئاوات ، منتشرشد( شوماره‌و۷٤حه‌فته‌نامەو "ئاوات"ی وه‌ڵا کریاوه)

بە گزارش 'هه‌ورامان هانه‌به‌رچه‌م'بنا به اطلاع رسانی آقای شورش عزیزی شصت ونهمین شماره‌ی۷٤، هفته‌نامە ئاوات به تاریخ ۲۰ فروردین ماه ۱۳۹۷ ، منتشرشد.
ادامه مطلب

طبقه بندی: فرهنگی و هنری، اجتماعی، ادبیات/شعر، تاریخ، اخبار، زوانی هه‌ورامی، شهرها و روستاهای هورامان، تصاویرومناظرطبیعی وتاریخی، کوورش ئه‌مینی، شۆرش عه‌زیزی/"ئاوات"، مامۆساعوسمان هه‌ورامی، موحەممەدحسەین کەیمنەیی، مەهوەش درۆستکار، میرزاسه‌عدوڵڵا خه‌دیری، حه‌سه‌ن عومرانی، مێقداد ئه‌مینی، سوهەیب فاروق،
برچسب ها:هه‌ورامان‌هانه‌به‌رچه‌م-کتابخانه‌هورامان،یانه‌وکتێبووهه‌ورامانی-هه‌ورامان-هۆرامان-اورامان-اورامانات-دزآور(زاوه‌ر)-لهون-نوسود-تخت-ژاورود-پاوه-نودشه(نۆتشه)زرده-پریان-رێژاو(ریجاب)-شریف‌آباد-زاغه-کندوله-ته‌وێڵێ-بیاره-ساور-نودیجه-هه‌ڵه‌بجه-خۆرماڵ-مریوان-سروآباد-کرمانشاه-کردستان-دالانی-چهارقلعه‌عبدالملکی (زاغمرز-زینوند-حسین‌آباد-امیرآباد) هورامی های شمال ایران) عکس -شبک(شه‌به‌ک)-سنجار-کاکه‌یی-یارسان-ساور-نودیجه-زازا-زازاکی-قلعه قروه-چورژی-هومایون موحه‌ممه‌دنژاد،سه‌فه‌ره‌کێ گالیوێری،وه‌سیه‌ت په‌ی مه‌زهه‌ری،یانەوخەما،
نوشته شده در تاریخ دوشنبه 20 فروردین 1397 توسط همایون محمدنژاد
نظرات
مراسم بزرگداشت مورخ بزرگ هورامان مظفرخان بهمن سلطانی رزاوهورامان ، گردآورنده کتاب (تاریخ هورامان)با حضور نویسندگان، شاعران وفعالان تاریخ وفرهنگ هورامان در 26بهمن1396در رزاب(رزاو)هورامان برگزار شد
مراسم بزرگداشت مورخ بزرگ هورامان  مظفرخان بهمن سلطانی رزاوهورامان ، گردآورنده کتاب (تاریخ هورامان)با حضور نویسندگان، شاعران وفعالان تاریخ وفرهنگ هورامان در 26بهمن1396در رزاب(رزاو)هورامان برگزار شد



بزرگداشت مورخ بزرگ هورامان مظفرخان مصطفی سلطانی

مراسم بزرگداشت مورخ بزرگ هورامان  مظفرخان بهمن سلطانی رزاوهورامان ، گردآورنده کتاب(تاریخ هورامان)با حضور نویسندگان، شاعران وفعالان تاریخ وفرهنگ هورامان در 26بهمن1396در رزاب(رزاو)هورامان برگزار شد.در ضمن برنامه ختم مراسم  حضور در منزل مظفرخان رزاو بوده و برای سلامتی و شفای ایشان آرزوی سلامتی و سلامتی را از خداوند منان خواستارشدند.


هه‌ورامان هانه‌به‌رچه‌م


هه‌ورامان هانه‌به‌رچه‌م

هه‌ورامان هانه‌به‌رچه‌م



طبقه بندی: فرهنگی و هنری، اجتماعی، ادبیات/شعر، تاریخ، اخبار، جفرافیا، شهرها و روستاهای هورامان، تصاویرومناظرطبیعی وتاریخی، ئەنجومەنووبێسارانى(یاهۆر) ، هومایون موحەممەدنژاد، ئێبراهیم شه‌مس، موحەممەدره‌شید ئه‌مینی، سه‌رکه‌وت عه‌زیزی(نه‌به‌ز)، سابیر عه‌زیزی، حێکمه‌ت محه‌مه‌دی(خه‌میار)، په‌رویز ڕوسته‌می، فه‌رزاد مه‌هدی‌نیا(فه‌رزاد ژیواری)، موحەممەدحسەین کەیمنەیی، بورهان ئه‌خته‌ر(هورامی)، سۆبحان خالدی، مه‌ڵائه‌حمه‌د نه‌زیری، ڕەحیم ڕەحمانی، ئێحسان کەرەمی، حەسەن عەزیزی(خەیات)، دوکتورئه‌فراسیاب جه‌مالی، هاشم موحەممەدی (بێدڵ)، ئه‌یوب کوێخا رۆسته‌م، حێکمه‌ت ئه‌مینی، ئێبراهیم ڕه‌جه‌بیان، ساسان مۆنفەرێد(بێ وەر)،
برچسب ها:هه‌ورامان‌هانه‌به‌رچه‌م-کتابخانه‌هورامان،یانه‌وکتێبووهه‌ورامانی-هه‌ورامان-هۆرامان-اورامان-اورامانات-دزآور(زاوه‌ر)-لهون-نوسود-تخت-ژاورود-پاوه-نودشه(نۆتشه)زرده-پریان-رێژاو(ریجاب)-شریف‌آباد-زاغه-کندوله-ته‌وێڵێ-بیاره-ساور-نودیجه-هه‌ڵه‌بجه-خۆرماڵ-مریوان-سروآباد-کرمانشاه-کردستان-دالانی-چهارقلعه‌عبدالملکی (زاغمرز-زینوند-حسین‌آباد-امیرآباد) هورامی های شمال ایران) عکس -شبک(شه‌به‌ک)-سنجار-کاکه‌یی-یارسان-ساور-نودیجه-زازا-زازاکی-قلعه قروه-چورژی-هومایون موحه‌ممه‌دنژاد،سه‌فه‌ره‌کێ گالیوێری،یانەوخەما،مراسم بزرگداشت مورخ بزرگ هورامان  مظفرخان بهمن سلطانی رزاوهورامان،گردآورنده کتاب (تاریخ هورامان)با حضور نویسندگان،شاعران وفعالان تاریخ وفرهنگ هورامان در 26بهمن1396در رزاب(رزاو)هورامان برگزار شد،
نوشته شده در تاریخ جمعه 27 بهمن 1396 توسط همایون محمدنژاد
نظرات
کتێبوو"چریکەی ئەهوورایی (گورانیێ هەورامیێ" کاکەوەلی فەتاحی،ڕوانه‌و بازاری بی(کتاب"چریکەی ئەهوورایی (گورانیێ هەورامیێ" آقای ولی فتاحی ، وارد بازار شد)
هەورامان هانەبەرچەم


کتێبوو"چریکەی ئەهوورایی (گورانیێ هەورامیێ" کاکەوەلی فەتاحی،ڕوانه‌و بازاری بی

بە پاو هه‌واڵوو په‌لیانه‌و 'هه‌ورامان هانه‌به‌رچه‌م'،ی کتێبوو"چریکەی ئەهوورایی (گورانیێ هەورامیێ)"،بە قەڵەموو کاکەوەلی فەتاحی بە زوانی هەورامی، جه وه‌ڵاوگاو و ئێنتێشاراتووڕێبازوومەریوان"ی وەڵا بیەو.

کتاب"چریکەی ئەهوورایی (گورانیێ هەورامیێ" آقای ولی فتاحی ، وارد بازار  شد


بە گزارش 'هه‌ورامان هانه‌به‌رچه‌م'،ی کتاب"چریکەی ئەهوورایی (گورانیێ هەورامیێ" به قلم آقای ولی فتاحی، وارد بازار  شد.

    آوازهای هورامی در کتاب "چریکە ئه هوورایی" بە رشته تحریر درآمد.در این کتاب بیت های فولکلور وهمچنین اشعار شاعران کلاسیک گوی که از سوی خوانندگان هورامی زبان خوانده شده بود کتابت و به صورت حروف الفبا تنظیم گردیده است . در این کتاب بە اهمیت نوشتن ادبیات شفاهی در راستای حفظ و نگهداری زبان مادری هورامی اشاره شده وضرورت نگارش گورانی هورامی همانند آوازهای سورانی و فارسی بیان گردیده است .توانمندی و غنی بودن گورانی هورامی و وجود اشعار توانمند و خوانش آنها در گذر زمان توسط خوانندگان این زبان در این کتاب بیان گردیده است.
کتاب 293 صفحە می باشد.محل توزیع کتاب
مریوان کتابخانه هرمس *روانسر کتابخانه زانیار

ادامه مطلب

طبقه بندی: فرهنگی و هنری، اجتماعی، ادبیات/شعر، تاریخ، اخبار، زوانی هه‌ورامی، جفرافیا، شهرها و روستاهای هورامان، نویسندگان نثرنویس هورامان، انتشارات زایەڵە، عه‌بدوڵڵا حه‌بیبی، سوبحان ئه‌مینی، مامۆساعوسمان هه‌ورامی، موحەممەدحسەین کەیمنەیی، وەلی فەتاحی، ڕه‌ئوف مه‌حموودپوور،
برچسب ها:هه‌ورامان‌هانه‌به‌رچه‌م-کتابخانه‌هورامان،یانه‌وکتێبووهه‌ورامانی-هه‌ورامان-هۆرامان-اورامان-اورامانات-دزآور(زاوه‌ر)-لهون-نوسود-تخت-ژاورود-پاوه-نودشه (نۆتشه)زرده-پریان-رێژاو(ریجاب)-شریف‌آباد-زاغه-کندوله-ته‌وێڵێ-بیاره-ساور-نودیجه-هه‌ڵه‌بجه-خۆرماڵ-مریوان-سروآباد-کرمانشاه-کردستان-دالانی-چهارقلعه‌عبدالملکی(زاغمرز-زینوند-حسین‌آباد-امیرآباد)هورامی های شمال ایران)عکس -شبک(شه‌به‌ک)-سنجار-کاکه‌یی-یارسان-ساور-نودیجه-زازا-زازاکی-قلعه قروه-چورژی-هومایون موحه‌ممه‌دنژاد،سه‌فه‌ره‌کێ گالیوێری،وه‌سیه‌ت په‌ی مه‌زهه‌ری،یانەوخەما،کتێبوو"چریکەی ئەهوورایی (گورانیێ هەورامیێ" کاکەوەلی فەتاحی،ڕوانه‌و بازاری بی(کتاب"چریکەی ئەهوورایی (گورانیێ هەورامیێ" آقای ولی فتاحی،
دنبالک ها: کتابخانه‌هورامان،کتێبخانه‌وهه‌ورامانی، یانه‌وکتێبووهه‌ورامانی، وبسایت هسارە،
نوشته شده در تاریخ دوشنبه 25 دی 1396 توسط همایون محمدنژاد
نظرات
اولین جشن منطقه ای " هوره" و " سیاچه‌مانه" دركامیاران
هه‌ورامان هانه‌به‌رچه‌م

اولین جشن منطقه ای " هوره" و " سیاچه‌مانه" دركامیاران
 ٢٩آذرماه١٣٩٦- مكان سالن استقلال ساعت ١٩




طبقه بندی: فرهنگی و هنری، اجتماعی، اخبار، جفرافیا، تاریخ، شهرها و روستاهای هورامان، تصاویرومناظرطبیعی وتاریخی، حێکمه‌ت محه‌مه‌دی(خه‌میار)، مامۆساعوسمان هه‌ورامی، موحەممەدحسەین کەیمنەیی،
برچسب ها:هه‌ورامان‌هانه‌به‌رچه‌م-کتابخانه‌هورامان،یانه‌وکتێبووهه‌ورامانی-هه‌ورامان-هۆرامان-اورامان-اورامانات-دزآور(زاوه‌ر)-لهون-نوسود-تخت-ژاورود-پاوه-نودشه(نۆتشه)زرده-پریان-رێژاو(ریجاب)-شریف‌آباد-زاغه-کندوله-ته‌وێڵێ-بیاره-ساور-نودیجه-هه‌ڵه‌بجه-خۆرماڵ-مریوان-سروآباد-کرمانشاه-کردستان-دالانی-چهارقلعه‌عبدالملکی (زاغمرز-زینوند-حسین‌آباد-امیرآباد) هورامی های شمال ایران) عکس -شبک(شه‌به‌ک)-سنجار-کاکه‌یی-یارسان-ساور-نودیجه-زازا-زازاکی-قلعه قروه-چورژی-هومایون موحه‌ممه‌دنژاد،سه‌فه‌ره‌کێ گالیوێری،وه‌سیه‌ت په‌ی مه‌زهه‌ری،یانەوخەما،اولین جشن منطقه ای " هوره" و " سیاچه‌مانه" دركامیاران،
نوشته شده در تاریخ سه شنبه 28 آذر 1396 توسط همایون محمدنژاد
نظرات
گۆرانیێ هه‌ورامیێ و لامشتێو گێچه‌ڵێ!:کاکه ئۆمید حه‌بیبی
هورامان هانه به رچه م
گۆرانیێ هه‌ورامیێ و لامشتێو گێچه‌ڵێ!:کاکه ئۆمید حه‌بیبی


پۆخته‌و وتاره‌که‌ی                                                                                     

 چی وتاره‌نه‌ ده‌س نریان سه‌روو ئا نۆقسانیه‌ بنه‌ڕه‌تیا که‌ تووشوو گۆرانیێ هه‌ورامیێ ئامه‌ینێ و خه‌ریکا هه‌روه‌ره‌نه‌ وه‌رێژ مذا ئه‌و هۆنه‌روو گۆرانیۆ هه‌ورامانی. ئا وه‌رپه‌نگێ که‌ نویسه‌ر چی وتاره‌نه‌ کلکه‌ش په‌ی کێشتێنێره‌ جه‌ وه‌ره‌چه‌موو وێچشه‌وه‌ باسش که‌رذێنێ.                                                                                                  

ده‌سه‌ واچه‌ بنه‌ڕه‌تیه‌کێ                                                                                                                

گۆرانیێ هه‌ورامیێ، سیاوچه‌مانه‌، گۆرانیه‌واچ، مووسیقا، به‌زمه‌ ڕه‌سه‌نه‌کێ، شێعرێ فۆلکلۆرێ                           

وه‌ڵینه‌                                                                                                                                                 

ژیوای بنیاد٘مه‌کا بێ بیه‌ی هۆنه‌ری، نمه‌ی وه‌روو چه‌ما و چیویوی سه‌مه‌ره‌ مرمانۆ! و کریۆ به‌ی پنه‌ که‌ کۆمه‌ڵگا به‌شه‌ریه‌کێ هه‌ر جه‌ بنه‌ڕاو ده‌س پنه‌ که‌رذه‌ی ژیوایشا تا ئیسه‌ ئه‌وه‌جه‌شا به‌ هۆنه‌ری نه‌بڕیان، ده‌یمه‌ده‌ره‌ به‌ هۆنه‌رشا، شۆنۆ درکنای جوانخاسیه‌کا و قاو دای نه‌وه‌شیه‌کاوه‌ بیێنێ، عه‌شق و وه‌شه‌سیایی، خه‌م وخه‌فه‌ته‌کێ و ئاواته‌ به‌رزه‌کێ چنی تۆ گێرته‌ی کۆمه‌ڵگا ئینسانیه‌کا سه‌ره‌شا هۆردان و ئینه‌ هۆنه‌ر بیه‌ن که‌ جیاکار جه‌ قازانج و درۆ و ده‌له‌سه‌ باوه‌کا ئا چێوێشه‌ ئه‌رمانه‌ینێ. دلێ گرد٘وو قه‌مچ و پێچه‌کاو هۆنه‌ریه‌نه‌ گۆرانیه‌ پشکێوه‌ بنج و به‌تانه‌داره‌ش پنه‌ یاڤه‌ینه‌ و ڕێخێش تا قووڵیگاو ویه‌رینوو به‌شه‌ری به‌رد٘ێنێ.گۆرانیه‌ به‌ هه‌وازیوی مه‌کین و ده‌نگیوی سه‌ر وه‌شکه‌ر واچیه‌ینه‌. ئه‌یۆب ڕۆسه‌م  جه‌ زوانی دۆکتر حه‌مید مه‌جید یه‌وه‌ ماچۆ : ئینسان چا وه‌خته‌وه‌ بنۆ ژیوایش دانه‌ره‌ گۆشش گێرته‌ن په‌ی هه‌وازه‌و په‌له‌وه‌را، گڤه‌و ڤای، هاڕه‌و هانه‌چه‌مه‌کا و قامه‌و ده‌ره‌کڵه‌کا و..،ئی ده‌نگێچه‌ کارشا ڤنه‌ که‌رد٘ه‌ن و وه‌شش ئامان بڕیویشا و قینیش هۆرگێرتێنه‌ جه‌ بڕێوته‌ریشا، جه‌ لاساوێ(یه‌نگێ)که‌رد٘ه‌ی ئا ده‌نگا سه‌ره‌تاو گۆرانیێ واته‌ی ده‌سش پنه‌ که‌رد٘ه‌ن. (ئه‌یۆب ڕۆسته‌م، 2011،ل456) مه‌حاڵوو هه‌ورامانی به‌ بۆنه‌و دیمه‌نی به‌هه‌شت ئاساشه‌وه‌ هه‌ر جه‌ کۆنه‌و گلێرگاو گۆرانیا و هه‌وازه‌ مه‌کینا بیه‌ن. وه‌ڵاتێو که‌ وه‌ش دۆختیش لاو خه‌ڵکیه‌وه‌ بیه‌ن به‌ هێماو به‌هه‌شتی هه‌ره‌قه‌تینی و چ خاس مامۆسا گۆران جه‌ تاریفشه‌نه‌ ماچۆ :  
                                                                                            

سیاچه‌مانه‌           سیاچه‌مانه‌                                                  

به‌هه‌شتی عه‌شقه‌ ئه‌م هه‌ورامانه‌                                         

ئه‌وه‌نده‌ی دار و به‌ردی هه‌ورامان                                             

ڕه‌حمه‌ت له‌ ژنی به‌ژن و باڵا جوان                                      

هه‌ورامان جێگه‌ی سیاچه‌مانه‌ (دارا موحه‌ممه‌د عۆسمان، 2010، ل122)



  ئینه‌ نوونگیوی کاریگه‌ر بیه‌ن په‌ی ئی مه‌حاڵیه‌ که‌ یۆ جه‌ ڕه‌سه‌نته‌رین و وه‌شته‌رین جۆروو گۆرانیێش جه‌ دنیانه‌ بۆ و شیپانێوه‌ سه‌روو نه‌ته‌وه‌کاته‌ریه‌وه‌ مدرۆره‌. سه‌رته‌ڵوو گۆرانیێ هه‌ورامیێ سیاوچه‌مانه‌ن که‌ ئارۆ هه‌ر هیچ نه‌بۆ دلێ ئانیشانه‌ که‌ دالێو میاڤانه‌ هۆنه‌ری ئه‌ژناسیان و ڕه‌نگا ئا پێڕه‌ زانه،‌ قسه‌کۆ مه‌ڵاحه‌سه‌نوو دزڵیێ په‌سینا که‌ واته‌نش « سیاوچه‌مانه‌ هه‌وازیوی غه‌یبیا که‌ مه‌زانوو خود٘ای په‌ی کام پێغه‌ممه‌ریش خه‌ڵاتش کیاسته‌ن!». بێژگه‌سیاوچه‌مانه‌ی پێسه‌ به‌رکه‌وته‌ته‌رین له‌قوو گۆرانیێ هه‌ورامیێ چننێ به‌شێته‌ر باڤه‌ یۆ تا گۆرانیێ نیشتگاکه‌یشا وه‌شێ که‌را، ئا گۆرانیێ که‌ جه‌ نه‌کیسا و باره‌بوود تا یۆسۆ ئاسکه‌ و ئه‌حمه‌د٘وو نازارێ، مامۆ هه‌ید٘ه‌ر، ئه‌لی نه‌وسوود٘ی، نه‌سرۆڵا ناسکۆڵ، ڕه‌شه‌ غۆاموو ئه‌حمه‌د٘ئاوای تا بیاڤۆ حه‌مه‌حسه‌ین که‌یمنه‌یی، جه‌میل نه‌وسوود٘ی و په‌له‌وه‌ری ده‌نگ وه‌شوو ئاسمانووهۆنه‌ری هه‌ورامی مامۆسا عۆسمان هه‌ورامی سینه‌ به‌ سینه‌ پارێزیه‌ینه‌ و  دریه‌ینه‌ ده‌سوو ئێمه‌مانا. متاڤی واچی تا ئیسه‌ ته‌نیا نوونگه‌و ئه‌وه‌مه‌نای گۆرانیێ هه‌ورامیێ به‌ گرذوو به‌شه‌کاشه‌وه‌ ئاوه‌زی به‌رز و ویری گه‌وره‌و هه‌ورامی زوانه‌کا بیه‌ن و هیچێوته‌ر. خه‌ڵکێو که‌ بێ پاڵپشتی ده‌سه‌ڵاتیوی هازداری وه‌روو وه‌شه‌ویسی وه‌ڵاتیشا، حه‌زشا به‌ هاگاد٘اری هۆنه‌روو گۆرانیێ هه‌ورامیێشا که‌رد٘ه‌ن، به‌ڵام به‌ داخه‌وه‌ به‌ ڤاڕیای دیمه‌نوو کۆمه‌ڵگاکه‌ی و ئه‌نه‌ڤه‌سه‌ی دیمه‌نی مۆدێڕن (مه‌به‌ست چێگه‌نه‌ ته‌نیا دیمه‌نی مۆدێڕنا پێسه‌ وه‌ش بیه‌ی ته‌شکوو شاری و فاڕیای دیامانوو دێهاتی نه‌ک ویری مۆدێڕن) و هه‌ر پاسه‌ نه‌مه‌نه‌ی ده‌نگوو سیاوچه‌مانه‌چڕه‌ به‌رزه‌کا په‌ی چننێ ساڵا ملۆ نه‌وه‌شی عه‌ینوو وه‌ره‌ی ئا دره‌خته‌ هێقمه‌شه‌ پوونان، گرذ که‌سیچ گۆشێش وه‌راوه‌ر پا نه‌ذامه‌تیه‌ ئاخه‌نه‌ینێش. ئا گۆرانیێ که‌ وه‌ختارێو ئێمه‌ی هه‌ورامی زوان به‌ ئه‌ژنه‌ڤیه‌یش خه‌یاڵما وه‌روو به‌ره‌یشه‌نه‌ له‌په‌ڕۆ ئیژیێ، ئیسه‌ هیچ ته‌ژنایی ڕۆحیما مه‌کشۆ به‌ڵکووم به‌ ئه‌ژنیه‌یشا کاپۆڵیه‌ما مه‌ی ئێش و مه‌ژگما مدرۆ گیر!. به‌ڕڕه‌سی ئاژه‌و گۆرانیێ هه‌ورامیێ خاسه‌ نیه‌نه‌ و وه‌شته‌را زووته‌رین وه‌خته‌نه‌ ئا نه‌وه‌شیێ که‌ پێسه‌ په‌تای، هۆنه‌ره‌که‌ما گێڕشا ڤسه‌ن به‌ ده‌سوو شاره‌زایا چار کریا. گه‌وره‌ پیه‌یڤ ماچۆ خاسته‌رین چار په‌ی هه‌ر گێچه‌ڵێوێ ئانه‌نه‌ که‌ ئا گێچه‌ڵێ وراد٘ ورد٘ بشکاڤی و بزانی چکۆوه‌ ئامه‌ینه‌ ملته‌ره‌، با ئێمه‌ی هه‌ورامی زوانیچ گێڵمێوه‌ شۆنۆ ویه‌رذه‌و هۆنه‌روو گۆرانیێماره‌ و بزانمێ وه‌رپه‌نگێ وه‌ره‌ڕایش کامێنێ و تا وا حه‌ننا لیڤیۆما په‌ی ئا که‌له‌به‌را گێرمێ. به‌ باوه‌ڕم شش 6 گێچه‌ڵێ بنه‌ڕه‌تیێ نوونگه‌و کز بیه‌ی گۆرانیه‌کامانێ که‌ به‌پاو هازێم جه‌ باره‌شاوه‌ باس که‌روو.                                            

هه‌ورامان هانه‌به‌رچه‌م

قه‌ره‌ت که‌رذه‌ی گۆرانیێ هه‌ورامیێ به‌ ده‌سوو ناهه‌ورامیه‌کا :
                               
گۆرانیێ هه‌ورامیێ چوونکه‌تی وه‌ش له‌حنێ و مه‌کینێنێ و هه‌رپاسه‌ وه‌روو ئانه‌یه‌ که‌ پێسه‌ ئه‌ڤ گۆرانیه‌کا وه‌رده‌نگیشا مه‌ماننا! نه‌ته‌نیا لاو خه‌ڵکوو هه‌ورامانیه‌وه‌ به‌ڵکووم لاو خه‌ڵکانێوته‌ری جه‌ کورذه‌سانه‌نه‌ وه‌شه‌ویسێنێ، هه‌ر ئینه‌ بیه‌ن نوونگه‌و ئانه‌یه‌ که‌ گۆرانیه‌کێ به‌ ده‌سوو بڕێو به‌ نامێ هۆنه‌رمه‌ندا! که‌ قازانج و زه‌ڕ په‌رد٘ه‌ش ئارد٘ه‌ن ملوو چه‌ماشاره‌! به‌شیویوی ناوه‌ش واچیاوه‌، کریا به‌ ئاڵبووم و شۆنۆ ماوێویه‌ره‌ بازاروو هۆنه‌ری گێراره‌. تێکه‌ڵ که‌رذه‌ی ئا گۆرانیا که‌ به‌پاو فه‌رهه‌نگ و چه‌نیه‌تی هۆرزه‌وئه‌ره‌نیشتوو خه‌ڵکوو هه‌ورامانی وه‌شێ کریه‌ینێ و هه‌روه‌ره‌نه‌ یاڤه‌ینێ لاو ئێمه‌ چنی نه‌وعێو مووسیقای وه‌رنیشتی (که‌ فه‌رهه‌نگیوی جیاکاره‌نه‌ هۆرئامان و چنی ئێحساسوو ئێمه‌ مه‌گۆنجیۆ) به‌ ده‌سوو ئا کاسبه‌ بێ ئاوه‌زا که‌ سه‌روو هۆنه‌روو نیشینگه‌و سیاوچه‌مانه‌یوه‌ کیسه‌شا وراسه‌ن! چێره‌وزوه‌ریش که‌رذه‌ن خه‌ڵات په‌ی دنیاو گۆرانیێ هه‌ورامیێ. وه‌روو بێ په‌رذۆچی و بێ ده‌سه‌ڵاتی، تاقمیوی زانستیچ نیا که‌ وێش به‌ خه‌مه‌وه‌ر و وه‌رپه‌رس بزانۆ تا نازۆ ئا به‌رهه‌مێ که‌ مه‌شیا به‌یانه‌ بازار، گنا وه‌روو چه‌موو خه‌ڵکی. ئی گێچه‌ڵێ ڕه‌نگا به‌تایبه‌ت چی دویه‌ر ساڵه‌نه‌ به‌ ئامای گۆرانیه‌واچیوی بێ هۆنه‌ری و دزیای فره‌و گۆرانیه‌ هه‌ورامیه‌کا و قه‌ره‌ت که‌رذه‌یشا خاس خاس که‌وته‌بۆوه‌ سارا.                                                                                          

شێونای شێعره‌ فۆلکلۆره‌کا :
                                                                                                  

مه‌ته‌ڵێوه‌ ڕووس یه‌ هه‌نه‌ ماچۆ : جه‌ گۆرانیه‌نه‌ نه‌ که‌لیمێوه‌ لا بریۆ نه‌ فڕه‌یچ ماریۆ. (ئه‌یۆب ڕۆسته‌م، 2011،ل457). بێ هیچ شکێوه‌ هێقمی و هه‌سه‌می فه‌رهه‌نگوو هه‌ر وه‌ڵاتیوی زیاته‌ر جه‌ گرد٘ چێوته‌ری، فۆلکلۆروو ئا مه‌حاڵیه‌نه‌. فۆلکلۆر :  پا ئه‌فسانا، داستانه‌ قه‌د٘یمیا، مه‌ته‌ڵا، گۆرانیا و قسه‌و وه‌ڵینا ماچا که‌ دلێ خه‌ڵکیه‌نه‌ وه‌شێ کریه‌ینێ و بێ ئانه‌یه‌ وه‌شکه‌رشا دیار بۆ جه‌ ئه‌ده‌بیاتی ده‌مواچه‌نه‌ پرز به‌ پرز پارێزیه‌ینێ و دریه‌ینێ ده‌سوو ئێمه‌مانا. (بۆرهان قه‌ره‌داخی، شانۆکاری کورد له‌ یۆتۆپیای ئه‌زموونگه‌ریدا، 2004، ل74). فۆلکلۆر چوونکه‌تی دلێ خه‌ڵکیه‌نه‌ هۆرته‌قان و چه‌په‌وانه‌و ئه‌ده‌بیاتی نویسیاری تۆمار مه‌کریۆ، ئه‌رکوو پارێزنایش قۆرسته‌را و مشیۆم هاگاذاری سه‌رشه‌وه‌ فره‌ بۆ. هه‌ورامان جه‌ ڕوه‌و بیه‌ی فۆلکلۆریه‌وه‌ شیپانێوه‌ ئینا سه‌روو یاگه‌کاته‌روو کورذه‌سانیه‌وه‌ به‌ڵام به‌داخێوێ گرانه‌وه‌ وه‌روو بێ مۆبالاتی دزیان و به‌ نامۆ ئیذی و ئه‌ڤ یه‌وه‌ تۆمار کریان! یامکه‌تی به‌ نامۆ هه‌ورامانیه‌وه‌ ئازیانه‌وه‌ به‌ڵام تێک و پێک دریان و دوارذۆ نه‌زانی و گێلی قڕتنان!. یۆ چا به‌شه‌ ده‌وڵه‌مه‌نا ئا شێعره‌ فۆلکلۆرێنێ که‌ جه‌ گۆرانیه‌نه‌ ماچیاوه‌، گۆرانیه‌واچه‌کێ بێ ئانه‌یه‌ جه‌ درۆسی و نادرۆسی ئا شێعرا هاگاد٘ارێ با هه‌ر پاسه‌ منیشا مله‌ره‌ و جگه‌ی قازانجی وه‌رێژ مذا هۆنه‌ره‌که‌ی. هه‌رچی مه‌ی ده‌مشاڤره‌ ماچاش و فی فیشا مه‌ی ڤنه‌!. گۆرانیه‌واچ مشیۆم له‌یه‌کوو ئا شێعرا که‌ قه‌رارا جه‌ به‌زمه‌که‌شه‌نه‌ واچۆشا دۆڤه‌. په‌ی نموونه‌ی شێعرێوه‌ فۆلکلۆره‌ هه‌نه‌ که‌ ماچۆ :  

                                                                   

خود٘ا نه‌که‌رۆ به‌د٘ وه‌ گیانت بۆ / ده‌رد٘ت وه‌ نه‌سیب دۆژمه‌نانت بۆ                   

 گۆرانیه‌واچێو که‌ لاوێشه‌وه‌ چا هۆنه‌رمه‌نده‌ پایه‌به‌رزاو هه‌ورامانیه‌نه‌، جه‌ به‌رهه‌مێوشه‌نه‌ ئا شێعرێ پاسه‌ ماچۆوه‌ :

                                                                                                                 

خود٘ا نه‌که‌رد٘ه‌ دڵ وه‌ گیانت بۆ / هه‌ر بۆت وه‌ نه‌سیب دۆژمه‌نانت بۆ!!!             

  ئیجا به‌ دالێو سه‌ره‌نج دای مزانی چه‌نی وه‌روو نه‌زانکاری شێعره‌کێ هه‌م جه‌ تامی گنۆ، هه‌میچ فۆلکلۆرما ده‌سه‌نه‌ مشۆ. شێعرێوه‌ته‌ره‌ که‌ فۆلکلۆره‌نه‌ و فره‌یچ که‌وتێنه‌ سه‌روو زوانوو خه‌ڵکی، ماچۆ :                                            

تا که‌ی بنیشوو جه‌ سای دیواران / زه‌نجیر له‌ گه‌رد٘ه‌ن چوون گۆناکاران             

که‌ هه‌ر ئا گۆرانیه‌واچه‌ ماچۆ :
                                                                                                      

تا که‌ی دانیشم له‌ سای غه‌ریبی / زه‌نجیر له‌ گه‌رد٘ه‌ن وه‌کوو غه‌ریبی!!!             

یامکه‌تی نیم به‌یتێوه‌ فۆلکلۆره‌ هه‌نه‌ ماچۆ :

                                                                                            
شێوه‌ت جه‌ شێوه‌ی له‌یلێ مرمانۆ                                                        

که‌ به‌ داخه‌وه‌ گۆرانیه‌واچ ماچۆ :
                                                                                                       

شێوه‌م له‌ شێوه‌ی له‌یلێ مرمانۆ!!                                                         

ئی شێعرێ دیارا که‌ ئه‌راگێڵی په‌ی به‌رزی و جوانخاسی یارێش واتێنه‌، له‌یلێ یۆ چا دڵداره‌ هه‌ره‌قه‌تینا بیێنه‌ و یاگێوه‌ به‌رزه‌ش لاو عاشقه‌کاوه‌ هه‌نه‌ و ئه‌راگێڵی واته‌نش دیمه‌نوو یارێش ئه‌جۆ دیامانوو له‌یلێ ن به‌ڵام گۆرانیه‌واچه‌که‌ وه‌روو نه‌زانی و که‌مته‌ر سه‌ره‌نج دای به‌ فاڕیای واچێوێ گرذوو ماناو شێعره‌کێش ڤاڕه‌ینه‌!. نموونێ فرێ هه‌نێ دلێ به‌رهه‌موو گۆرانیه‌واچه‌کانه‌ که‌ ئا پا جۆره‌ شێعره‌ فۆلکلۆره‌کێشا جه‌ گۆرانیه‌کاشانه‌ تێکێ ده‌ینێ. به‌ڕاسی ئه‌گه‌ر ویر جه‌ وه‌رگێرته‌ی ئی تێکدایه‌ نه‌کریۆ به‌شیوی فره‌ جه‌ سامانوو فۆلکلۆریما ده‌سه‌نه‌ مشۆ چوونکه‌تی فۆلکلۆر پێسه‌ به‌رهه‌مه‌ نویسیاریه‌کا تۆمار نه‌کریان و نه‌نویسیان و ته‌نیا به‌ ته‌رزیوی ده‌مواچ پرزه‌کێ ده‌ماوده‌م میاڤناش ده‌سوو یه‌کترینی.                                                                                                                                      

تێکدای شێعرۆ شاعێره‌کا جه‌ گۆرانیه‌کانه‌ :                                                            

حه‌شاش چنه‌ مه‌کریۆ هه‌ر گۆرانیه‌واچێو په‌ی وه‌ش که‌رذه‌ی به‌رهه‌میش ئه‌وه‌جه‌ش به‌ شێعرێ هه‌ن. جه‌ هه‌ورامانه‌نه‌ په‌ی گۆرانیا جه‌ شێعرێ ده‌ بڕگه‌یی (ده‌ هێجایێ) که‌ڵک هۆرگێرا که‌ یام شێعره‌کێ فۆلکلۆره‌نه‌ یامکه‌تی شێعرۆ شاعێریه‌نه‌، سه‌ره‌وه‌ جه‌ باره‌و شێونای شێعره‌ فۆلکلۆره‌کا قسێ کریه‌ی چێگه‌نه‌ سه‌روو تیکدای شێعرۆ به‌تایبه‌ت شاعێره‌ کلاسیکه‌کاما به‌ ده‌سوو گۆرانیه‌واچا باس که‌رمێ که‌ بێ سێ و دوو یۆته‌ر چا گێچه‌ڵانه‌ که‌ به‌ره‌کۆ هۆنه‌روو گۆرانیێش جه‌ هه‌ورامانه‌نه‌ گێرته‌ن و وه‌ره‌ڕاو ترۆقیش گێرته‌ن. گۆرانیه‌واچی هه‌ورامی مه‌لۆ وێش ماننۆ و دیوانه‌ شێعرۆ شاعێره‌کا بوانۆوه‌ و ده‌موو ئیای و ئه‌ویه‌وه‌ مژنه‌ڤۆشا، شۆنۆ ماوێویه‌ره‌ تێکێشا ماۆ!، ئی هه‌رمانه‌ نازانستیێ نه‌ته‌نیا بۆ نوونگه‌و ئانه‌یه‌ که‌ زانایی گۆرانیه‌واچی جه‌ دنیاو هۆنه‌ری بلۆ چیروو په‌رسێ به‌ڵکووم وه‌شی و زه‌ریفی شێعره‌کا نه‌گنۆوه‌ سارا په‌ی گۆشگیری. په‌ی نموونه‌ی مامۆسا مه‌وله‌وی ماچۆ :                                     

                                                                                         

بێ وه‌فایه‌که‌ت که‌رد٘ه‌ن به‌ عاد٘ه‌ت / ده‌رد٘ێوه‌ گیری ناوه‌ری شاد٘ه‌ت                 

که‌ به‌داخێوێ گرانه‌وه‌ گۆرانیه‌واچ مه‌ی ماچۆ :

                                                                                           

بێ وه‌فایه‌که‌ت که‌رد٘ه‌نت عاد٘ه‌ت / ده‌رد٘ێوه‌ گیری نه‌ وه‌ک ئیشاره‌ت!!!               

مه‌به‌ستوو مامۆسا مه‌وله‌وی جه‌ شێعره‌کێ ئینه‌نه‌ که‌ درذێوه‌ گێری ئێننه‌ په‌ڕ ئێشه‌ بۆ نه‌په‌رذه‌چیۆت ئیمان و شاذه‌ت باری که‌ هه‌ر ئینسانیوی مۆسڵمان جه‌ سه‌ره‌وه‌ختوو مه‌رگیشه‌نه‌ مشیۆم واچۆش که‌ گۆرانیه‌واچی نه‌زان پا فاڕایه‌ گه‌وره‌ته‌رین خه‌سارش یاڤنان لاو ته‌شکوو گۆرانیێ هه‌ورامیێ.                                                                      

یامکه‌تی مامۆسا بێسارانی جه‌ شێعرێوه‌ شاکاره‌شه‌نه‌ به‌نامۆ یاران کێ دیه‌ن؟ شۆنۆ ئانه‌یه‌ره‌ که‌ ماچۆ کێ پێسه‌ من خه‌مبارا و قامه‌تش خه‌می چه‌منان جه‌ دمایین به‌یته‌نه‌ ماچۆ :                                                                  

هه‌ر که‌س خه‌مباره‌ن  به‌یۆ جه‌ لای من / خه‌م چه‌نی خه‌می زوو مه‌بۆ ساکن        

گۆرانیه‌واچه‌که‌ مه‌ی ڕه‌گێ ملی ماسنۆ و ماچۆ :

                                                                                       

هه‌ر که‌س خه‌مبارا خه‌م بارۆ لاو من / خه‌م چه‌نی خه‌می دڵ مه‌بۆ ساکن!!           

ئیجا ئێتر ئانه‌ وه‌رێژ نه‌بۆ ئه‌ی کاما وه‌رێژ!؟

                                                                                                

نه‌بیه‌ی وه‌حده‌توو ئا شێعرا که‌ گۆرانیه‌واچه‌کێ ماچاشا :

                                                                      

جه‌ گۆرانیێ فره‌و وه‌ڵاته‌کانه‌ گۆرانیه‌واچ ملۆ گێڵۆ دلێ شێعره‌کانه‌ چن پارچه‌ شێعرێشا هۆرچنۆ، جه‌ هه‌رکام جه‌ به‌زمه‌کاشه‌نه‌ پارچه‌ شێعرێوه‌شا موانۆوه‌ یانێو جه‌ ئه‌وه‌ڵ تا ئاخروو به‌زمه‌که‌ی به‌ شێعرێوه‌ که‌ ده‌سش پنه‌ که‌رذه‌ن پا شێعرێچه‌ دماینه‌و به‌زمه‌که‌یش مارۆ به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ چێگه‌یچه‌نه‌ گۆرانیه‌واچه‌کێ ئێمه‌ لاشا دان! به‌تایبه‌ت وه‌ختارێو گۆرانیه‌کێ دوه‌ قۆڵیه‌ ماچیۆ و دوێ نه‌فه‌رێ یه‌کترینی مساناوه‌ هه‌ر یۆ په‌ی وێش هه‌رچێو ئاما سه‌روو زوانیش ماچۆش، په‌ی نموونه‌ی یۆشا گۆرانیه‌کێ به‌ وه‌سفوو وه‌هاری بنه‌ مذۆره‌ و ئانه‌ که‌ مسانۆشه‌وه‌ باسوو تۆریه‌ی دڵدارێش که‌رۆ، به‌ واته‌و وه‌ڵیناما «یۆ شاما و یۆ شیراز!». ئینه‌ یۆته‌ر جه‌ گێچه‌ڵه‌ بنه‌ڕه‌تیه‌کاو گۆرانیێ هه‌ورامیێن و تا وا حه‌ننا هاگاذاریم بۆ هه‌ر جه‌ هه‌ورامانه‌نه‌ پاسه‌نه‌!!. گۆرانیه‌واچ هه‌ن تا به‌زمێو ته‌مامنۆ دوێ به‌یتێ جه‌ بێسارانی مارۆ، دوێش فۆلکلۆرێنێ و دوێ به‌یتێ مه‌وله‌ویچ که‌رۆ ئامیانشا که‌ به‌ڕاسی ئینه‌ حه‌قوو شاعێره‌کا خاس خاس پاشێل که‌رۆ.

ادامه مطلب

طبقه بندی: فرهنگی و هنری، اجتماعی، ادبیات/شعر، تاریخ، زوانی هه‌ورامی، ئۆمید حه‌بیبی، مامۆساعوسمان هه‌ورامی، موحەممەدحسەین کەیمنەیی، ئه‌یوب کوێخا رۆسته‌م،
برچسب ها:هه‌ورامان‌هانه‌به‌رچه‌م-کتابخانه‌هورامان،یانه‌وکتێبووهه‌ورامانی-هه‌ورامان-هۆرامان-اورامان-اورامانات-دزآور(زاوه‌ر)-لهون-نوسود-تخت-ژاورود-پاوه-نودشه(نۆتشه)زرده-پریان-رێژاو(ریجاب)-شریف‌آباد-زاغه-کندوله-ته‌وێڵێ-بیاره-ساور-نودیجه-هه‌ڵه‌بجه-خۆرماڵ-مریوان-سروآباد-کرمانشاه-کردستان-دالانی-چهارقلعه‌عبدالملکی (زاغمرز-زینوند-حسین‌آباد-امیرآباد) هورامی های شمال ایران) عکس -شبک(شه‌به‌ک)-سنجار-کاکه‌یی-یارسان-ساور-نودیجه-زازا-زازاکی-قلعه قروه-چورژی-هومایون موحه‌ممه‌دنژاد،سه‌فه‌ره‌کێ گالیوێری،وه‌سیه‌ت په‌ی مه‌زهه‌ری،یانەوخەما،گۆرانیێ هه‌ورامیێ و لامشتێو گێچه‌ڵێ!:کاکه ئۆمید حه‌بیبی،
دنبالک ها: پەلیانەو"دەنگ"ی،
نوشته شده در تاریخ جمعه 10 آذر 1396 توسط همایون محمدنژاد
نظرات
.: Weblog Themes By Abdollah Habibi :.

تعداد کل صفحات : 4 :: 1 2 3 4