|
هه‌ورامان هانه‌به‌رچه‌م روزنه‌ای به زیبایی‌های اورامان
| ||
|
منوی اصلی
نویسندگان لینک دوستان
پیوندهای روزانه |
یانەو سیاچەمانەی جە هەڵەبجە ڕاوڕەسمەو ئەشناسای پەی کتێبەکەو شاعێر و عارێفوو گەورەوهەورامانی(شێخ موستەفا تەختەی )بەرد راوە. ئارۆ ۱٥/٤دووەشەمە (یانەو سیاچەمانەی) جە هەڵەبجە ڕاوڕەسمەو ئەشناسای پەی کتێبوو دیوانوو شاعێر وعارێفوو گەورەو هەورامانی(شێخ موستەفا تەختەی )بەرد راوە. دەسوەشی جە کاکەئەکبەر پیری تەختەای  طبقه بندی: فرهنگی و هنری، اجتماعی، ادبیات/شعر، زوانی ههورامی، تاریخ، جفرافیا، اخبار، شهرها و روستاهای هورامان، تصاویرومناظرطبیعی وتاریخی، ئه‌یوب کوێخا رۆسته‌م، برچسب ها:هه‌ورامان‌هانه‌به‌رچه‌م-کتابخانه‌هورامان،یانه‌وکتێبووهه‌ورامانی-هه‌ورامان-هۆرامان-اورامان-اورامانات-دزآور(زاوه‌ر)-لهون-تخت-ژاورود-پاوه-نوسودـ نودشه (نۆتشه)زرده-پریان-رێژاو(ریجاب)-شریف‌آباد-زاغه-کندوله-گەورەجوـ ته‌وێڵێ-بیاره-ساور-نودیجه-هه‌ڵه‌بجه-خۆرماڵ-مریوان-سروآباد-کرمانشاه-کردستان-دالانی زاوەرـ سنندج-چهارقلعه‌عبدالملکی(زاغمرز-زینوند-حسین‌آباد-امیرآباد)هورامی های شمال ایران)عکس-شبک-سنجارـ باجلان-کاکه‌یی-یارسان-ساور-نودیجه-زازا-زازاکی-قلعه قروه-چورژی-هومایون موحه‌ممه‌دنژادـ سه‌فه‌ره‌کێ گالیوێری ـ وه‌سیه‌ت په‌ی مه‌زهه‌ری ـ یانەوخەما،یانەو سیاچەمانەی جە هەڵەبجە ڕاوڕەسمەو ئەشناسای پەی کتێبەکەو شاعێر و عارێفوو گەورەوهەورامانی(شێخ موستەفا تەختەی )بەرد راوە.، نوشته شده در تاریخ سه شنبه 27 فروردین 1398
توسط همایون محمدنژاد
بەرنامێو پەی ڕۆ جەهانی زوانی ئەد٘ایی جە هەڵەبجەنە، لوا ڕاوە پاو هەواڵوو جەهاد هەورامی پەی 'هه‌ورامان هانه‌به‌رچه‌م'ی مەراسێمێو پەی ڕۆ جەهانی زوانی ئەد٘ایی جە هەڵەبجەنە، لوا ڕاوە. یانەو سیاوچەمانەی بە سپۆنسەری خاتوو ڕوناک هەورامی جە هۆڵو یانەو سیاوچەمانەی پانێڵێوە زانستیش بە نام ونیشانو ٭گردوو زوانەکا پێسەو یۆی مافو ژیوایشا هەن٭ پەی چن نوسیەر و قەڵەم بەدەسێ هەورامانیش ساز کەرد. پانێڵەکە پەی هەر یۆ جە ئی کەسا ڕێک وزیابێ د ناجح گوڵپی بەنام ونیشانو ، چەمە جە زوانی هەورامینە مامۆساڕەفعەت مورادی بەنام ونیشانو ، دەورو زوانی هەورامی جە ئەدەبو کوردینە و زەرورەتو پارێزنایش مامۆسائەیوب ڕۆستەم بە نام ونیشانو، زوانو تێکستە ئەدەبیەکاو کوردی مامۆسازاهیر هەورامی بە نام ونیشانو ، زوانی هەورامی جە ئیسەنە.  طبقه بندی: فرهنگی و هنری، ادبیات/شعر، اخبار، زوانی ههورامی، شهرها و روستاهای هورامان، دوکترناجێح گوڵپی، جه‌هاد ههورامی، ئه‌یوب کوێخا رۆسته‌م، برچسب ها:هه‌ورامان‌هانه‌به‌رچه‌م-کتابخانه‌هورامان،یانه‌وکتێبووهه‌ورامانی-هه‌ورامان-هۆرامان-اورامان-اورامانات-دزآور(زاوه‌ر)-لهون-تخت-ژاورود-پاوه-نوسودـ نودشه (نۆتشه)زرده-پریان-رێژاو(ریجاب)-شریف‌آباد-زاغه-کندوله-گەورەجوـ ته‌وێڵێ-بیاره-ساور-نودیجه-هه‌ڵه‌بجه-خۆرماڵ-مریوان-سروآباد-کرمانشاه-کردستان-دالانی زاوەرـ سنندج-چهارقلعه‌عبدالملکی(زاغمرز-زینوند-حسین‌آباد-امیرآباد)هورامی های شمال ایران)عکس-شبک-سنجارـ باجلان-کاکه‌یی-یارسان-ساور-نودیجه-زازا-زازاکی-قلعه قروه-چورژی-هومایون موحه‌ممه‌دنژادـ سه‌فه‌ره‌کێ گالیوێری ـ وه‌سیه‌ت په‌ی مه‌زهه‌ری ـ یانەوخەما،بەرنامێو پەی ڕۆ جەهانی زوانی ئەد٘ایی جە هەڵەبجەنە،لوا ڕاوە، نوشته شده در تاریخ پنجشنبه 2 اسفند 1397
توسط همایون محمدنژاد
ئەژناسنای کتێبەکاو نویسەراو هەورامانی(۱۱)معرفی کتاب های نویسندگان در حوزه های مختلف(۱۱)
کتێب ڕۆمانەو:"خەڵاتووپایزی" نویستەوخاتووئامینە ڕەحیمی(ژوان)
کتێبوو :"درمنجلاب آزادگی" نویستەوخاتوو"مەریەم نیک ڕەوا"   طبقه بندی: فرهنگی و هنری، اجتماعی، ادبیات/شعر، اخبار، زوانی ههورامی، شهرها و روستاهای هورامان، تصاویرومناظرطبیعی وتاریخی، ئه‌یوب کوێخا رۆسته‌م، برچسب ها:هه‌ورامان‌هانه‌به‌رچه‌م-کتابخانه‌هورامان،یانه‌وکتێبووهه‌ورامانی-هه‌ورامان-هۆرامان-اورامان-اورامانات-دزآور(زاوه‌ر)-لهون-تخت-ژاورود-پاوه-نوسودـ نودشه (نۆتشه)زرده-پریان-رێژاو(ریجاب)-شریف‌آباد-زاغه-کندوله-گەورەجوـ ته‌وێڵێ-بیاره-ساور-نودیجه-هه‌ڵه‌بجه-خۆرماڵ-مریوان-سروآباد-کرمانشاه-کردستان-دالانی زاوەرـ سنندج-چهارقلعه‌عبدالملکی(زاغمرز-زینوند-حسین‌آباد-امیرآباد)هورامی های شمال ایران)عکس-شبک-سنجارـ باجلان-کاکه‌یی-یارسان-ساور-نودیجه-زازا-زازاکی-قلعه قروه-چورژی-هومایون موحه‌ممه‌دنژادـ سه‌فه‌ره‌کێ گالیوێری ـ وه‌سیه‌ت په‌ی مه‌زهه‌ری ـ یانەوخەما،ئەژناسنای کتێبەکاو نویسەراو هەورامانی(۱۱)معرفی کتاب های نویسندگان در حوزه های مختلف(۱۱)، نوشته شده در تاریخ دوشنبه 12 شهریور 1397
توسط همایون محمدنژاد
 (آیین نکوداشت 4دهه تلاش فرهنگی ماموستا محمدرشیدامینی برگزارگردید) بەرنامەو قەد٘رگێرتەی جه ئەرک و زەحمەتەکاو مامۆساموحەممەدڕەشید ئەمینی ، لوا ڕاوە به پاو هه‌واڵوو ''هه‌ورامان هانه‌به‌رچه‌م'ی بەرنامەو قەد٘رگێرتەی جه ئەرک و زەحمەتەکاو مامۆساموحەممەدڕەشید ئەمینی ڕاکەوتوو ۱٤ـ٤ـ۱۳۹۷ جە ساڵۆنوو ئێدارەو ئێرشاد ئیسلامی شاروو پاوەی ، لوا ڕاوە.    وێنەکاو بەرنامەو قەد٘رگێرتەی جه ئەرک و زەحمەتەکاو #مامۆسا موحەممەدڕەشید ئەمینی و چن وێنێ جە تاقمەو بەشدارێ ئەرەنیشتەکەی، نویسەراوشاعێراهەورامانی جە شارەکاو مەریوان، پاوە، سنە،چوارقەڵاوعەبدولمەلێکی،هەورامیەکاوشوماڵوو ئێرانی،مامۆحەسەن سەلیمی جە قەراخوو بەرنامەکەی کە جە ساڵۆنوو ئێدارەو ئێرشاد ئیسلامی شاروو پاوەی جە ڕاکەوتوو ۱٤ـ٤ـ۱۳۹۷ لوا ڕاوە. طبقه بندی: فرهنگی و هنری، اجتماعی، ادبیات/شعر، تاریخ، اخبار، زوانی ههورامی، جفرافیا، شهرها و روستاهای هورامان، ده‌گاو زاوه‌ری/روستای دزآور، تصاویرومناظرطبیعی وتاریخی، دینی ومذهبی، هومایون موحەممەدنژاد، ئێبراهیم شه‌مس، ڕه‌ئوف مه‌حموودپوور، عه‌بدوڵڵا حه‌بیبی، موحەممەدره‌شید ئه‌مینی، موحەممەدشه‌ریف عه‌لی ره‌مایی، سابیر عه‌زیزی، فه‌تحوڵڵا ڕه‌زایی، عوسمان ڕەحیمی(مورید)، دوکترناجێح گوڵپی، بێهرووز موحەممەدپوور(شارۆ)، موحەممەد فه‌هیم، حێکمه‌ت موحەممەدی(خه‌میار)، فاتێح ڕه‌حیمی، جەماڵ قادرپوور، عه‌دنان مورادی، موحەممەدمۆمن یه‌زدانبه‌خش، سه‌باح حه‌سه‌نی شیانی، په‌رویز بابایی، مامۆسامۆمن نووری، میرزامەجید عەدەمی و فەیسەڵ هێدایەتی، دوکترهێدایه‌ت مه‌حموودی، فه‌ریدوون به‌هرامی"شرام"، فەهمی مورادی‌مه‌ولوودی، فایق لوتفی، میلاد یووسفی، یه‌زدان لۆتفی، ئه‌یوب کوێخا رۆسته‌م، شایسته فه‌تحی، باقی شه‌فێعی، جه‌مال حه‌بیبه‌ڵڵا(بێدار)، ڕەحیم ڕەحمانی، برچسب ها:هه‌ورامان‌هانه‌به‌رچه‌م-کتابخانه‌هورامان،یانه‌وکتێبووهه‌ورامانی-هه‌ورامان-هۆرامان-اورامان-اورامانات-دزآور(زاوه‌ر)-لهون-تخت-ژاورود-پاوه-نوسودـ نودشه (نۆتشه)زرده-پریان-رێژاو(ریجاب)-شریف‌آباد-زاغه-کندوله-گەورەجوـ ته‌وێڵێ-بیاره-ساور-نودیجه-هه‌ڵه‌بجه-خۆرماڵ-مریوان-سروآباد-کرمانشاه-کردستان-دالانی زاوەرـ سنندج-چهارقلعه‌عبدالملکی(زاغمرز-زینوند-حسین‌آباد-امیرآباد)هورامی های شمال ایران)عکس-شبک-سنجارـ باجلان-کاکه‌یی-یارسان-ساور-نودیجه-زازا-زازاکی-قلعه قروه-چورژی-هومایون موحه‌ممه‌دنژادـ سه‌فه‌ره‌کێ گالیوێری ـ وه‌سیه‌ت په‌ی مه‌زهه‌ری ـ یانەوخەما،(آیین نکوداشت 4دهه تلاش فرهنگی ماموستا محمدرشیدامینی برگزارگردید) بەرنامەو قەد٘رگێرتەی جه ئەرک و زەحمەتەکاو مامۆساموحەممەدڕەشید ئەمینی،لوا ڕاوە، نوشته شده در تاریخ پنجشنبه 14 تیر 1397
توسط همایون محمدنژاد
مراسم بزرگداشت مورخ بزرگ هورامان مظفرخان بهمن سلطانی رزاوهورامان ، گردآورنده کتاب (تاریخ هورامان)با حضور نویسندگان، شاعران وفعالان تاریخ وفرهنگ هورامان در 26بهمن1396در رزاب(رزاو)هورامان برگزار شد
 مراسم بزرگداشت مورخ بزرگ هورامان مظفرخان بهمن سلطانی رزاوهورامان ، گردآورنده کتاب(تاریخ هورامان)با حضور نویسندگان، شاعران وفعالان تاریخ وفرهنگ هورامان در 26بهمن1396در رزاب(رزاو)هورامان برگزار شد.در ضمن برنامه ختم مراسم حضور در منزل مظفرخان رزاو بوده و برای سلامتی و شفای ایشان آرزوی سلامتی و سلامتی را از خداوند منان خواستارشدند.    طبقه بندی: فرهنگی و هنری، اجتماعی، ادبیات/شعر، تاریخ، اخبار، جفرافیا، شهرها و روستاهای هورامان، تصاویرومناظرطبیعی وتاریخی، ئەنجومەنووبێسارانى(یاهۆر) ، هومایون موحەممەدنژاد، ئێبراهیم شه‌مس، موحەممەدره‌شید ئه‌مینی، سه‌رکه‌وت عه‌زیزی(نه‌به‌ز)، سابیر عه‌زیزی، حێکمه‌ت موحەممەدی(خه‌میار)، په‌رویز ڕوسته‌می، فه‌رزاد مه‌هدی‌نیا(فه‌رزاد ژیواری)، موحەممەدحسەین کەیمنەیی، بورهان ئه‌خته‌ر(هورامی)، سوبحان خالدی، مه‌ڵڵائه‌حمه‌د نه‌زیری، ڕەحیم ڕەحمانی، ئێحسان کەرەمی، دوکترئه‌فراسیاب جه‌ماڵی، هاشم موحەممەدی (بێدڵ)، ئه‌یوب کوێخا رۆسته‌م، حێکمه‌ت ئه‌مینی، ساسان مۆنفەرێد(بێ وەر)، برچسب ها:هه‌ورامان‌هانه‌به‌رچه‌م-کتابخانه‌هورامان،یانه‌وکتێبووهه‌ورامانی-هه‌ورامان-هۆرامان-اورامان-اورامانات-دزآور(زاوه‌ر)-لهون-نوسود-تخت-ژاورود-پاوه-نودشه(نۆتشه)زرده-پریان-رێژاو(ریجاب)-شریف‌آباد-زاغه-کندوله-ته‌وێڵێ-بیاره-ساور-نودیجه-هه‌ڵه‌بجه-خۆرماڵ-مریوان-سروآباد-کرمانشاه-کردستان-دالانی-چهارقلعه‌عبدالملکی (زاغمرز-زینوند-حسین‌آباد-امیرآباد) هورامی های شمال ایران) عکس -شبک(شه‌به‌ک)-سنجار-کاکه‌یی-یارسان-ساور-نودیجه-زازا-زازاکی-قلعه قروه-چورژی-هومایون موحه‌ممه‌دنژاد،سه‌فه‌ره‌کێ گالیوێری،یانەوخەما،مراسم بزرگداشت مورخ بزرگ هورامان مظفرخان بهمن سلطانی رزاوهورامان،گردآورنده کتاب (تاریخ هورامان)با حضور نویسندگان،شاعران وفعالان تاریخ وفرهنگ هورامان در 26بهمن1396در رزاب(رزاو)هورامان برگزار شد، نوشته شده در تاریخ جمعه 27 بهمن 1396
توسط همایون محمدنژاد
 پۆخته‌و وتاره‌که‌ی چی وتاره‌نه ده‌س نریان سه‌روو ئا نۆقسانیه بنه‌ڕه‌تیا که تووشوو گۆرانیێ هه‌ورامیێ ئامه‌ینێ و خه‌ریکا هه‌روه‌ره‌نه وه‌رێژ مذا ئه‌و هۆنه‌روو گۆرانیۆ هه‌ورامانی. ئا وه‌رپه‌نگێ که نویسه‌ر چی وتاره‌نه کلکه‌ش په‌ی کێشتێنێره جه وه‌ره‌چه‌موو وێچشه‌وه باسش که‌رذێنێ. ده‌سه واچه بنه‌ڕه‌تیه‌کێ گۆرانیێ هه‌ورامیێ، سیاوچه‌مانه، گۆرانیه‌واچ، مووسیقا، به‌زمه ڕه‌سه‌نه‌کێ، شێعرێ فۆلکلۆرێ وه‌ڵینه ژیوای بنیاد٘مه‌کا بێ بیه‌ی هۆنه‌ری، نمه‌ی وه‌روو چه‌ما و چیویوی سه‌مه‌ره مرمانۆ! و کریۆ به‌ی پنه که کۆمه‌ڵگا به‌شه‌ریه‌کێ هه‌ر جه بنه‌ڕاو ده‌س پنه که‌رذه‌ی ژیوایشا تا ئیسه ئه‌وه‌جه‌شا به هۆنه‌ری نه‌بڕیان، ده‌یمه‌ده‌ره به هۆنه‌رشا، شۆنۆ درکنای جوانخاسیه‌کا و قاو دای نه‌وه‌شیه‌کاوه بیێنێ، عه‌شق و وه‌شه‌سیایی، خه‌م وخه‌فه‌ته‌کێ و ئاواته به‌رزه‌کێ چنی تۆ گێرته‌ی کۆمه‌ڵگا ئینسانیه‌کا سه‌ره‌شا هۆردان و ئینه هۆنه‌ر بیه‌ن که جیاکار جه قازانج و درۆ و ده‌له‌سه باوه‌کا ئا چێوێشه ئه‌رمانه‌ینێ. دلێ گرد٘وو قه‌مچ و پێچه‌کاو هۆنه‌ریه‌نه گۆرانیه پشکێوه بنج و به‌تانه‌داره‌ش پنه یاڤه‌ینه و ڕێخێش تا قووڵیگاو ویه‌رینوو به‌شه‌ری به‌رد٘ێنێ.گۆرانیه به هه‌وازیوی مه‌کین و ده‌نگیوی سه‌ر وه‌شکه‌ر واچیه‌ینه. ئه‌یۆب ڕۆسه‌م جه زوانی دۆکتر حه‌مید مه‌جید یه‌وه ماچۆ : ئینسان چا وه‌خته‌وه بنۆ ژیوایش دانه‌ره گۆشش گێرته‌ن په‌ی هه‌وازه‌و په‌له‌وه‌را، گڤه‌و ڤای، هاڕه‌و هانه‌چه‌مه‌کا و قامه‌و ده‌ره‌کڵه‌کا و..،ئی ده‌نگێچه کارشا ڤنه که‌رد٘ه‌ن و وه‌شش ئامان بڕیویشا و قینیش هۆرگێرتێنه جه بڕێوته‌ریشا، جه لاساوێ(یه‌نگێ)که‌رد٘ه‌ی ئا ده‌نگا سه‌ره‌تاو گۆرانیێ واته‌ی ده‌سش پنه که‌رد٘ه‌ن. (ئه‌یۆب ڕۆسته‌م، 2011،ل456) مه‌حاڵوو هه‌ورامانی به بۆنه‌و دیمه‌نی به‌هه‌شت ئاساشه‌وه هه‌ر جه کۆنه‌و گلێرگاو گۆرانیا و هه‌وازه مه‌کینا بیه‌ن. وه‌ڵاتێو که وه‌ش دۆختیش لاو خه‌ڵکیه‌وه بیه‌ن به هێماو به‌هه‌شتی هه‌ره‌قه‌تینی و چ خاس مامۆسا گۆران جه تاریفشه‌نه ماچۆ : سیاچه‌مانه سیاچه‌مانه به‌هه‌شتی عه‌شقه ئه‌م ههورامانهئهوهندهی دار و به‌ردی هه‌ورامان ڕه‌حمه‌ت له ژنی به‌ژن و باڵا جوان هه‌ورامان جێگه‌ی سیاچه‌مانه (دارا موحه‌ممه‌د عۆسمان، 2010، ل122) ئینه نوونگیوی کاریگه‌ر بیه‌ن په‌ی ئی مه‌حاڵیه که یۆ جه ڕه‌سه‌نته‌رین و وه‌شته‌رین جۆروو گۆرانیێش جه دنیانه بۆ و شیپانێوه سه‌روو نه‌ته‌وه‌کاته‌ریه‌وه مدرۆره. سه‌رته‌ڵوو گۆرانیێ هه‌ورامیێ سیاوچه‌مانه‌ن که ئارۆ هه‌ر هیچ نه‌بۆ دلێ ئانیشانه که دالێو میاڤانه هۆنه‌ری ئه‌ژناسیان و ڕه‌نگا ئا پێڕه زانه، قسه‌کۆ مه‌ڵاحه‌سه‌نوو دزڵیێ په‌سینا که واته‌نش « سیاوچه‌مانه هه‌وازیوی غه‌یبیا که مه‌زانوو خود٘ای په‌ی کام پێغه‌ممه‌ریش خه‌ڵاتش کیاسته‌ن!». بێژگه‌سیاوچه‌مانه‌ی پێسه به‌رکه‌وته‌ته‌رین له‌قوو گۆرانیێ هه‌ورامیێ چننێ به‌شێته‌ر باڤه یۆ تا گۆرانیێ نیشتگاکه‌یشا وه‌شێ که‌را، ئا گۆرانیێ که جه نه‌کیسا و باره‌بوود تا یۆسۆ ئاسکه و ئه‌حمه‌د٘وو نازارێ، مامۆ هه‌ید٘ه‌ر، ئه‌لی نه‌وسوود٘ی، نه‌سرۆڵا ناسکۆڵ، ڕه‌شه غۆاموو ئه‌حمه‌د٘ئاوای تا بیاڤۆ حه‌مه‌حسه‌ین که‌یمنه‌یی، جه‌میل نه‌وسوود٘ی و په‌له‌وه‌ری ده‌نگ وه‌شوو ئاسمانووهۆنه‌ری ههورامی مامۆسا عۆسمان ههورامی سینه به سینه پارێزیه‌ینه و دریه‌ینه ده‌سوو ئێمه‌مانا. متاڤی واچی تا ئیسه ته‌نیا نوونگه‌و ئه‌وه‌مه‌نای گۆرانیێ هه‌ورامیێ به گرذوو به‌شه‌کاشه‌وه ئاوه‌زی به‌رز و ویری گه‌وره‌و ههورامی زوانه‌کا بیه‌ن و هیچێوته‌ر. خه‌ڵکێو که بێ پاڵپشتی ده‌سه‌ڵاتیوی هازداری وه‌روو وه‌شه‌ویسی وه‌ڵاتیشا، حه‌زشا به هاگاد٘اری هۆنه‌روو گۆرانیێ هه‌ورامیێشا که‌رد٘ه‌ن، به‌ڵام به داخه‌وه به ڤاڕیای دیمه‌نوو کۆمه‌ڵگاکه‌ی و ئه‌نه‌ڤه‌سه‌ی دیمه‌نی مۆدێڕن (مه‌به‌ست چێگه‌نه ته‌نیا دیمه‌نی مۆدێڕنا پێسه وه‌ش بیه‌ی ته‌شکوو شاری و فاڕیای دیامانوو دێهاتی نه‌ک ویری مۆدێڕن) و هه‌ر پاسه نه‌مه‌نه‌ی ده‌نگوو سیاوچه‌مانه‌چڕه به‌رزه‌کا په‌ی چننێ ساڵا ملۆ نه‌وه‌شی عه‌ینوو وه‌ره‌ی ئا دره‌خته هێقمه‌شه پوونان، گرذ که‌سیچ گۆشێش وه‌راوه‌ر پا نه‌ذامه‌تیه ئاخه‌نه‌ینێش. ئا گۆرانیێ که وه‌ختارێو ئێمه‌ی ههورامی زوان به ئه‌ژنه‌ڤیه‌یش خه‌یاڵما وه‌روو به‌ره‌یشه‌نه له‌په‌ڕۆ ئیژیێ، ئیسه هیچ ته‌ژنایی ڕۆحیما مه‌کشۆ به‌ڵکووم به ئه‌ژنیه‌یشا کاپۆڵیه‌ما مه‌ی ئێش و مه‌ژگما مدرۆ گیر!. به‌ڕڕه‌سی ئاژه‌و گۆرانیێ هه‌ورامیێ خاسه نیه‌نه و وه‌شته‌را زووته‌رین وه‌خته‌نه ئا نه‌وه‌شیێ که پێسه په‌تای، هۆنه‌ره‌که‌ما گێڕشا ڤسه‌ن به ده‌سوو شاره‌زایا چار کریا. گه‌وره پیه‌یڤ ماچۆ خاسته‌رین چار په‌ی هه‌ر گێچه‌ڵێوێ ئانه‌نه که ئا گێچه‌ڵێ وراد٘ ورد٘ بشکاڤی و بزانی چکۆوه ئامه‌ینه ملته‌ره، با ئێمه‌ی ههورامی زوانیچ گێڵمێوه شۆنۆ ویه‌رذه‌و هۆنه‌روو گۆرانیێماره و بزانمێ وه‌رپه‌نگێ وه‌ره‌ڕایش کامێنێ و تا وا حه‌ننا لیڤیۆما په‌ی ئا که‌له‌به‌را گێرمێ. به باوه‌ڕم شش 6 گێچه‌ڵێ بنه‌ڕه‌تیێ نوونگه‌و کز بیه‌ی گۆرانیه‌کامانێ که به‌پاو هازێم جه باره‌شاوه باس که‌روو.  قه‌ره‌ت که‌رذه‌ی گۆرانیێ هه‌ورامیێ به ده‌سوو ناهه‌ورامیه‌کا :
گۆرانیێ هه‌ورامیێ چوونکه‌تی وه‌ش له‌حنێ و مه‌کینێنێ و هه‌رپاسه وه‌روو ئانه‌یه که پێسه ئه‌ڤ گۆرانیه‌کا وه‌رده‌نگیشا مه‌ماننا! نه‌ته‌نیا لاو خه‌ڵکوو هه‌ورامانیه‌وه به‌ڵکووم لاو خه‌ڵکانێوته‌ری جه کورذه‌سانه‌نه وه‌شه‌ویسێنێ، هه‌ر ئینه بیه‌ن نوونگه‌و ئانه‌یه که گۆرانیه‌کێ به ده‌سوو بڕێو به نامێ هۆنه‌رمه‌ندا! که قازانج و زه‌ڕ په‌رد٘ه‌ش ئارد٘ه‌ن ملوو چه‌ماشاره! به‌شیویوی ناوه‌ش واچیاوه، کریا به ئاڵبووم و شۆنۆ ماوێویه‌ره بازاروو هۆنه‌ری گێراره. تێکه‌ڵ که‌رذه‌ی ئا گۆرانیا که به‌پاو فه‌رهه‌نگ و چه‌نیه‌تی هۆرزه‌وئه‌ره‌نیشتوو خه‌ڵکوو هه‌ورامانی وه‌شێ کریه‌ینێ و هه‌روه‌ره‌نه یاڤه‌ینێ لاو ئێمه چنی نه‌وعێو مووسیقای وه‌رنیشتی (که فه‌رهه‌نگیوی جیاکاره‌نه هۆرئامان و چنی ئێحساسوو ئێمه مه‌گۆنجیۆ) به ده‌سوو ئا کاسبه بێ ئاوه‌زا که سه‌روو هۆنه‌روو نیشینگه‌و سیاوچه‌مانه‌یوه کیسه‌شا وراسه‌ن! چێره‌وزوه‌ریش که‌رذه‌ن خه‌ڵات په‌ی دنیاو گۆرانیێ هه‌ورامیێ. وه‌روو بێ په‌رذۆچی و بێ ده‌سه‌ڵاتی، تاقمیوی زانستیچ نیا که وێش به خه‌مه‌وه‌ر و وه‌رپه‌رس بزانۆ تا نازۆ ئا به‌رهه‌مێ که مه‌شیا به‌یانه بازار، گنا وه‌روو چه‌موو خه‌ڵکی. ئی گێچه‌ڵێ ڕه‌نگا به‌تایبه‌ت چی دویه‌ر ساڵه‌نه به ئامای گۆرانیه‌واچیوی بێ هۆنه‌ری و دزیای فره‌و گۆرانیه هه‌ورامیه‌کا و قه‌ره‌ت که‌رذه‌یشا خاس خاس که‌وته‌بۆوه سارا. شێونای شێعره فۆلکلۆره‌کا : مه‌ته‌ڵێوه ڕووس یه هه‌نه ماچۆ : جه گۆرانیه‌نه نه که‌لیمێوه لا بریۆ نه فڕه‌یچ ماریۆ. (ئه‌یۆب ڕۆسته‌م، 2011،ل457). بێ هیچ شکێوه هێقمی و هه‌سه‌می فه‌رهه‌نگوو هه‌ر وه‌ڵاتیوی زیاته‌ر جه گرد٘ چێوته‌ری، فۆلکلۆروو ئا مه‌حاڵیه‌نه. فۆلکلۆر : پا ئه‌فسانا، داستانه قه‌د٘یمیا، مه‌ته‌ڵا، گۆرانیا و قسه‌و وه‌ڵینا ماچا که دلێ خه‌ڵکیه‌نه وه‌شێ کریه‌ینێ و بێ ئانه‌یه وه‌شکه‌رشا دیار بۆ جه ئه‌ده‌بیاتی ده‌مواچه‌نه پرز به پرز پارێزیه‌ینێ و دریه‌ینێ ده‌سوو ئێمه‌مانا. (بۆرهان قه‌ره‌داخی، شانۆکاری کورد له یۆتۆپیای ئه‌زموونگه‌ریدا، 2004، ل74). فۆلکلۆر چوونکه‌تی دلێ خه‌ڵکیه‌نه هۆرته‌قان و چه‌په‌وانه‌و ئه‌ده‌بیاتی نویسیاری تۆمار مه‌کریۆ، ئه‌رکوو پارێزنایش قۆرسته‌را و مشیۆم هاگاذاری سه‌رشه‌وه فره بۆ. هه‌ورامان جه ڕوه‌و بیه‌ی فۆلکلۆریه‌وه شیپانێوه ئینا سه‌روو یاگه‌کاته‌روو کورذه‌سانیه‌وه به‌ڵام به‌داخێوێ گرانه‌وه وه‌روو بێ مۆبالاتی دزیان و به نامۆ ئیذی و ئه‌ڤ یه‌وه تۆمار کریان! یامکه‌تی به نامۆ هه‌ورامانیه‌وه ئازیانه‌وه به‌ڵام تێک و پێک دریان و دوارذۆ نه‌زانی و گێلی قڕتنان!. یۆ چا به‌شه ده‌وڵه‌مه‌نا ئا شێعره فۆلکلۆرێنێ که جه گۆرانیه‌نه ماچیاوه، گۆرانیه‌واچه‌کێ بێ ئانه‌یه جه درۆسی و نادرۆسی ئا شێعرا هاگاد٘ارێ با هه‌ر پاسه منیشا مله‌ره و جگه‌ی قازانجی وه‌رێژ مذا هۆنه‌ره‌که‌ی. هه‌رچی مه‌ی ده‌مشاڤره ماچاش و فی فیشا مه‌ی ڤنه!. گۆرانیه‌واچ مشیۆم له‌یه‌کوو ئا شێعرا که قه‌رارا جه به‌زمه‌که‌شه‌نه واچۆشا دۆڤه. په‌ی نموونه‌ی شێعرێوه فۆلکلۆره هه‌نه که ماچۆ : خود٘ا نه‌که‌رۆ به‌د٘ وه گیانت بۆ / ده‌رد٘ت وه نه‌سیب دۆژمه‌نانت بۆ گۆرانیه‌واچێو که لاوێشه‌وه چا هۆنه‌رمه‌نده پایه‌به‌رزاو هه‌ورامانیه‌نه، جه به‌رهه‌مێوشه‌نه ئا شێعرێ پاسه ماچۆوه : خود٘ا نه‌که‌رد٘ه دڵ وه گیانت بۆ / هه‌ر بۆت وه نه‌سیب دۆژمه‌نانت بۆ!!! ئیجا به دالێو سه‌ره‌نج دای مزانی چه‌نی وه‌روو نه‌زانکاری شێعره‌کێ هه‌م جه تامی گنۆ، هه‌میچ فۆلکلۆرما ده‌سه‌نه مشۆ. شێعرێوه‌ته‌ره که فۆلکلۆره‌نه و فره‌یچ که‌وتێنه سه‌روو زوانوو خه‌ڵکی، ماچۆ : تا که‌ی بنیشوو جه سای دیواران / زه‌نجیر له گه‌رد٘ه‌ن چوون گۆناکاران که هه‌ر ئا گۆرانیه‌واچه ماچۆ : تا که‌ی دانیشم له سای غه‌ریبی / زه‌نجیر له گه‌رد٘ه‌ن وه‌کوو غه‌ریبی!!! یامکه‌تی نیم به‌یتێوه فۆلکلۆره هه‌نه ماچۆ : شێوه‌ت جه شێوه‌ی له‌یلێ مرمانۆ که به داخه‌وه گۆرانیه‌واچ ماچۆ : شێوه‌م له شێوه‌ی له‌یلێ مرمانۆ!! ئی شێعرێ دیارا که ئه‌راگێڵی په‌ی به‌رزی و جوانخاسی یارێش واتێنه، له‌یلێ یۆ چا دڵداره هه‌ره‌قه‌تینا بیێنه و یاگێوه به‌رزه‌ش لاو عاشقه‌کاوه هه‌نه و ئه‌راگێڵی واته‌نش دیمه‌نوو یارێش ئه‌جۆ دیامانوو له‌یلێ ن به‌ڵام گۆرانیه‌واچه‌که وه‌روو نه‌زانی و که‌مته‌ر سه‌ره‌نج دای به فاڕیای واچێوێ گرذوو ماناو شێعره‌کێش ڤاڕه‌ینه!. نموونێ فرێ هه‌نێ دلێ به‌رهه‌موو گۆرانیه‌واچه‌کانه که ئا پا جۆره شێعره فۆلکلۆره‌کێشا جه گۆرانیه‌کاشانه تێکێ ده‌ینێ. به‌ڕاسی ئه‌گه‌ر ویر جه وه‌رگێرته‌ی ئی تێکدایه نه‌کریۆ به‌شیوی فره جه سامانوو فۆلکلۆریما ده‌سه‌نه مشۆ چوونکه‌تی فۆلکلۆر پێسه به‌رهه‌مه نویسیاریه‌کا تۆمار نه‌کریان و نه‌نویسیان و ته‌نیا به ته‌رزیوی ده‌مواچ پرزه‌کێ ده‌ماوده‌م میاڤناش ده‌سوو یه‌کترینی. تێکدای شێعرۆ شاعێره‌کا جه گۆرانیه‌کانه : حه‌شاش چنه مه‌کریۆ هه‌ر گۆرانیه‌واچێو په‌ی وه‌ش که‌رذه‌ی به‌رهه‌میش ئه‌وه‌جه‌ش به شێعرێ هه‌ن. جه هه‌ورامانه‌نه په‌ی گۆرانیا جه شێعرێ ده بڕگه‌یی (ده هێجایێ) که‌ڵک هۆرگێرا که یام شێعره‌کێ فۆلکلۆره‌نه یامکه‌تی شێعرۆ شاعێریه‌نه، سه‌ره‌وه جه باره‌و شێونای شێعره فۆلکلۆره‌کا قسێ کریه‌ی چێگه‌نه سه‌روو تیکدای شێعرۆ به‌تایبه‌ت شاعێره کلاسیکه‌کاما به ده‌سوو گۆرانیه‌واچا باس که‌رمێ که بێ سێ و دوو یۆته‌ر چا گێچه‌ڵانه که به‌ره‌کۆ هۆنه‌روو گۆرانیێش جه هه‌ورامانه‌نه گێرته‌ن و وه‌ره‌ڕاو ترۆقیش گێرته‌ن. گۆرانیه‌واچی ههورامی مه‌لۆ وێش ماننۆ و دیوانه شێعرۆ شاعێره‌کا بوانۆوه و ده‌موو ئیای و ئه‌ویه‌وه مژنه‌ڤۆشا، شۆنۆ ماوێویه‌ره تێکێشا ماۆ!، ئی هه‌رمانه نازانستیێ نه‌ته‌نیا بۆ نوونگه‌و ئانه‌یه که زانایی گۆرانیه‌واچی جه دنیاو هۆنه‌ری بلۆ چیروو په‌رسێ به‌ڵکووم وه‌شی و زه‌ریفی شێعره‌کا نه‌گنۆوه سارا په‌ی گۆشگیری. په‌ی نموونه‌ی مامۆسا مه‌وله‌وی ماچۆ : بێ وه‌فایه‌که‌ت که‌رد٘ه‌ن به عاد٘ه‌ت / ده‌رد٘ێوه گیری ناوه‌ری شاد٘ه‌ت که به‌داخێوێ گرانه‌وه گۆرانیه‌واچ مه‌ی ماچۆ : بێ وه‌فایه‌که‌ت که‌رد٘ه‌نت عاد٘ه‌ت / ده‌رد٘ێوه گیری نه وه‌ک ئیشاره‌ت!!! مه‌به‌ستوو مامۆسا مه‌وله‌وی جه شێعره‌کێ ئینه‌نه که درذێوه گێری ئێننه په‌ڕ ئێشه بۆ نه‌په‌رذه‌چیۆت ئیمان و شاذه‌ت باری که هه‌ر ئینسانیوی مۆسڵمان جه سه‌ره‌وه‌ختوو مه‌رگیشه‌نه مشیۆم واچۆش که گۆرانیه‌واچی نه‌زان پا فاڕایه گه‌وره‌ته‌رین خه‌سارش یاڤنان لاو ته‌شکوو گۆرانیێ هه‌ورامیێ. یامکه‌تی مامۆسا بێسارانی جه شێعرێوه شاکاره‌شه‌نه به‌نامۆ یاران کێ دیه‌ن؟ شۆنۆ ئانه‌یه‌ره که ماچۆ کێ پێسه من خه‌مبارا و قامه‌تش خه‌می چه‌منان جه دمایین به‌یته‌نه ماچۆ : هه‌ر که‌س خه‌مباره‌ن به‌یۆ جه لای من / خه‌م چه‌نی خه‌می زوو مه‌بۆ ساکن گۆرانیه‌واچه‌که مه‌ی ڕه‌گێ ملی ماسنۆ و ماچۆ : هه‌ر که‌س خه‌مبارا خه‌م بارۆ لاو من / خه‌م چه‌نی خه‌می دڵ مه‌بۆ ساکن!! ئیجا ئێتر ئانه وه‌رێژ نه‌بۆ ئه‌ی کاما وه‌رێژ!؟ نه‌بیه‌ی وه‌حده‌توو ئا شێعرا که گۆرانیه‌واچه‌کێ ماچاشا : جه گۆرانیێ فره‌و وه‌ڵاته‌کانه گۆرانیه‌واچ ملۆ گێڵۆ دلێ شێعره‌کانه چن پارچه شێعرێشا هۆرچنۆ، جه هه‌رکام جه به‌زمه‌کاشه‌نه پارچه شێعرێوه‌شا موانۆوه یانێو جه ئه‌وه‌ڵ تا ئاخروو به‌زمه‌که‌ی به شێعرێوه که ده‌سش پنه که‌رذه‌ن پا شێعرێچه دماینه‌و به‌زمه‌که‌یش مارۆ به‌ڵام به‌داخه‌وه چێگه‌یچه‌نه گۆرانیه‌واچه‌کێ ئێمه لاشا دان! به‌تایبه‌ت وه‌ختارێو گۆرانیه‌کێ دوه قۆڵیه ماچیۆ و دوێ نه‌فه‌رێ یه‌کترینی مساناوه هه‌ر یۆ په‌ی وێش هه‌رچێو ئاما سه‌روو زوانیش ماچۆش، په‌ی نموونه‌ی یۆشا گۆرانیه‌کێ به وه‌سفوو وه‌هاری بنه مذۆره و ئانه که مسانۆشه‌وه باسوو تۆریه‌ی دڵدارێش که‌رۆ، به واته‌و وه‌ڵیناما «یۆ شاما و یۆ شیراز!». ئینه یۆته‌ر جه گێچه‌ڵه بنه‌ڕه‌تیه‌کاو گۆرانیێ هه‌ورامیێن و تا وا حه‌ننا هاگاذاریم بۆ هه‌ر جه هه‌ورامانه‌نه پاسه‌نه!!. گۆرانیه‌واچ هه‌ن تا به‌زمێو ته‌مامنۆ دوێ به‌یتێ جه بێسارانی مارۆ، دوێش فۆلکلۆرێنێ و دوێ به‌یتێ مه‌وله‌ویچ که‌رۆ ئامیانشا که به‌ڕاسی ئینه حه‌قوو شاعێره‌کا خاس خاس پاشێل که‌رۆ. ادامه مطلب طبقه بندی: فرهنگی و هنری، اجتماعی، ادبیات/شعر، تاریخ، زوانی ههورامی، ئۆمید حه‌بیبی، مامۆساعوسمان ههورامی، موحەممەدحسەین کەیمنەیی، ئه‌یوب کوێخا رۆسته‌م، برچسب ها:هه‌ورامان‌هانه‌به‌رچه‌م-کتابخانه‌هورامان،یانه‌وکتێبووهه‌ورامانی-هه‌ورامان-هۆرامان-اورامان-اورامانات-دزآور(زاوه‌ر)-لهون-نوسود-تخت-ژاورود-پاوه-نودشه(نۆتشه)زرده-پریان-رێژاو(ریجاب)-شریف‌آباد-زاغه-کندوله-ته‌وێڵێ-بیاره-ساور-نودیجه-هه‌ڵه‌بجه-خۆرماڵ-مریوان-سروآباد-کرمانشاه-کردستان-دالانی-چهارقلعه‌عبدالملکی (زاغمرز-زینوند-حسین‌آباد-امیرآباد) هورامی های شمال ایران) عکس -شبک(شه‌به‌ک)-سنجار-کاکه‌یی-یارسان-ساور-نودیجه-زازا-زازاکی-قلعه قروه-چورژی-هومایون موحه‌ممه‌دنژاد،سه‌فه‌ره‌کێ گالیوێری،وه‌سیه‌ت په‌ی مه‌زهه‌ری،یانەوخەما،گۆرانیێ هه‌ورامیێ و لامشتێو گێچه‌ڵێ!:کاکه ئۆمید حه‌بیبی، دنبالک ها: پەلیانەو"دەنگ"ی، نوشته شده در تاریخ جمعه 10 آذر 1396
توسط همایون محمدنژاد
|
درباره وبلاگ
آرشیو مطالب
آخرین مطالب
موضوعات
آهنگ زمینه |
